ARCH 390 - TEKNOLOJİ STAJI

ARAYÜZÜ TANIMA

Programa öncelikle ana ekrandaki işaretleri anlamakla başladık.

*Herhangi bir menüyü kaybedersek ya da ekrandan çıkarmak istersek Customize>Show UI komutlarından yararlanabiliriz.

Komut panelinde bulunan seçeneklerle box, silindir, sphere vb objeleri çizmeyi öğrendim. Aynı paneldeki bazı seçeneklerle yapılan objeler üzerinde değişiklikler yapmayı öğrendim. Gelecek haftalarda box kullanarak tv ünitesi yaptım.

Modify (değiştirme) : Bu paneli create menüsü altından eklediğimiz objeleri değiştirmek için kullanırız. Mesela box, sphere veya shapsler yani çizgiler gibi. Tabii ki herhangi bir nesne seçili değilse modify menüsüne tıkladığımızda hiçbir şey görmeyiz. Örneğin; rastgele ölçülerde bir box çizdikten sonra yanda çıkan segments, height, width parametrelerini değiştirerek box’a istediğim ölçüleri verebildim.

Customize -> unit setup -> metric ile çizim yapacağımız altlığın units ayarlarını değiştirebiliriz.

Hierarchy (hiyerarşi) : Animasyonla ilgili hiyerarşik bağlantının özelliklerinin ayarlandığı bir paneldir.

Motion (hareket) : Objelerin hareketleri ile ilgili değişiklikler yapmamızı sağlayan bir paneldir.

Display (görünüm) : Objelerin sahnede nasıl görüneceği ile ilgili ayarlamaları yaptığımız bir paneldir. Hide, hide selection vs..

Utility (araçlar) : Faydalı araçların yer aldığı paneldir.

*Herhangi bir ikonun yanında ok işareti varsa alt objeleri vardır. Komutların önünde + işareti varsa alt objeleri vardır, kapalı olduğuna işarettir.

CUSTOMIZE MENÜSÜ

Program ile ilgili kendimize özel tüm ayarlamaları yapacağımız menüdür.

Menülerin program üzerinde fark etmeden bi değişiklik yaptığımızda Customize > revert to startup layout seçilir ve 3d max arayüzü ilk kurulduğundaki görünümüne döner.

Undo/redo ile yaptığımız işlemi geriye alabilir ve ileriye sarabiliriz. Geri alma sayısını arttırmak yada azaltmak için Customize >  Preferences panelinden General kısmından Scene Undo seçilebilir.

Merge : Bu komuta File menüsü içindeki import un yanındaki oka tıkladığınızda ulaşırız. Farklı bir 3d max sahnesi içinden istediğimiz bir objeyi alabiliriz. Bu yüzden çalışırken objelere isim vermek çizimin karışmaması açısından iyi olabilir.

Merge tıkladığınızda bir ekran açılır, look in yazan yerden dosya bulunur ve seçilir sonra da open ile obje açılır.

Export : Sahneyi başka bi programda açabilmek içindir. Açılan pencereden kayıt türüne tıklayarak hangi programın dosya türünde kaydetmek istediğimizi belirleriz. Mesela autocad için 3ds veya dwg formatını seçebiliriz. Export Selected sadece seçtiğimiz objeleri export eder.

İmport : Başka bi programda hazırlamış olduğumuz çizimleri, objeleri vs. max içinde açmak için kullanırız.  Açılan penceredeki Look in’den dosya seçilir.

Çalışma ekranlarını sol üstteki butonlara tıklayarak ayarlayabiliriz ya da klavyeden bazı kısayollarla seçebiliriz. Örneğin; front view için F tuşuna basmak yeterli.

Orbit : Shift+orbit ile düz bir şekilde dikey ve yatay sahne içinde dönebiliriz. Klavyeden alt tuşuna basılı tutarken aynı anda Mouse orta tekerlek üzerine basılı tutarak da kullanabiliriz. Ctrl+R ile klavyeden aktif hale getirebiliriz.

Pan aracı: Klavye üzerinden shift+pan düz bir şekilde dikey ve yatay pan yapmanızı sağlar. Ctrl+pan kaydırma işlemini hızlandırır. Mouse ortasındaki tekerleğe basılı tutarak pan yapılabilir.

Mouse üzerindeki orta tekerleği döndürerek zoom yapılabilir.

Alt+w ile de tam ekran yapılabilir.

Gridleri klavyeden G tıklayarak açıp kapayabiliriz. Grid ayarları, Tools>Grid and snap tıklayarak yapılabilir.

PARAMETERS

Radius : yarıçap

Segments : objenin yüzeyini parçalara ayıran değer. (klavyeden F4 ile segmentli halini görürüz yani ekran adı ise Edged Faces) direk rakam girer yada ok işaretleriyle yukarı aşağı oynarız.

Hemisphere : bu komutla obje yarım küre olabilir..

Slice on : küreyi dilimler ancak tik atarak aktif etmelisiniz..

Base to pivot : kürenin merkezini tabanına alır.

Smoot : otomatik tiklidir yuvarlak objelerde. Yumuşatır..

SEÇİM ARAÇLARI

Bir objeyi seçim aracı ile seçtiğimizde objenin etrafında çizgisel bi kutu oluşur, buna bounding box denir. Seçim yaptıktan sonra sahnede hangi objelerin seçildiğini bu yolla anlayabiliriz.. mesela aşağıdaki örnekte box seçili.

Seçim aracına tıkladıktan sonra objemizin üzerine tıklarız, objemizi seçmiş oluruz. CTRL tuşuna basılı olarak tıklarsak diğer objeleride seçeriz, ALT tuşu ile tıkladığımız objeler seçimden çıkar.

Select by name (kısa yolu H) tıklarsak eğer, bi ekran çıkar ve seçimimizi yapabiliriz. 

Sahnedeki tüm objeleri seçmek için Ctrl+A tersi için Ctrl+I kullanılır.

DISPLAY MENUSU

Hide by category : kategoriye göre gizleme işlemi yapar.

Her hangi birine tıkladığımızda o kategorideki objeler sahnede görünmez.

Hide selection : seçilen objeyi gizler.

Hide unselected : seçili olmayan objeleri gizler.

Hide by name : Butona tıkladığımızda pencere açılır ve objeleri seçeriz.

Unhide All : Sahnede gizlenen tüm objelerin tekrar görünmesini sağlar.

Unhide by name: Gizlenen objelerden istenilenlerin görünmesini sağlar.

Move:  En soldaki komuttur. Seçili objeleri hareket ettirmek için kullanılır.

Rotate: Ortadaki komuttur. Seçili objeleri 2 boyutta veya 3 boyutta döndürmek için kullanılır.

Scale: Sağdaki komuttur. Seçili objeleri 2 boyutta veya 3 boyutta büyütmek veya küçültmek için

kullanılır.

Shift + Move: Objeyi kopyalamak için kullanılır.

Shift + Rotate: Objeyi kopyalayarak döndürmek için kullanılır.

Shift + Scale: Objeyi kopyalayarak scale etmek için kullanılır.

Mirror: Objeyi x, y ve z yönlerinde mirrorlamak için kullanılır. Copy seçeneği ile aynı işlem kopyalayarak da yapılabilir.

Array: Obje seçildikten sonra move komutundan tools seçeneğine girince array komutu ile kopyalama işlemi de yapılabilir. Dönen merdiven yapımında kullanılan bir komuttur.

MODIFIERS

Objeyi seçtikten sonra yanda görülen penceredeki en üstte soldan ikinci ikona tıklayınca karşımıza çıkan ayarlardır. Objeye bu yolla şekil verilebilir. Modifier List yazılı kısımdan yapmak istediğimiz değişikliği seçeriz. Şekil verme işleminde segment ayarları önemlidir.

Aşağıdaki örnekte bir plane çizip Modifier List’teki Affect Region komutuyla plane şekillendirildi.

Bend komutuyla da bir silindiri veya herhangi bir objeyi bükebiliriz.

Angle: Yanındaki oklarla yukarı aşağı oynayarak veya değer girerek açısını belirleriz.

Direction: Parametresini değiştirdiğimizde objenin belirlediğimiz ekseninde ne tarafa doğru büküleceğine karar veririz.

Bend axis: Hangi eksende bükmek istediğimizi belirleriz.

MESH SELECT

Çizim üzerindeki alt bileşenleri seçmekte kullanılır. Diğer modifier araçlarla kullanılır.. Mesela silindiri mesh select yaparsak vertex modunda noktaları seçeriz ve seçilen noktalara modify uygulamış oluruz.

Vertex: Tıkladığınızda objenin üzerindeki noktaları seçebiliriz.

Edge: Objenin üzerinde noktaların arasında kalan kenarları seçebiliriz.

Face: Objenin üzerindeki üçgen yüzeylerdir. Polygonu oluşturan iki parçadan biridir.

Polygon: Objenin üzerindeki çokgen yüzeylerdir.

Element: Objenin tamamını seçer.

Klavyede CTRL tuşuna basılı tutarak seçime ekleme ve ALT tuşuna basılı tutarak seçimden çıkarma işlemlerini yapabiliriz.

Seçili vertexler kırmızı olur, böylece seçmiş olduğumuzu anlarız.

Push: Obje üzerindeki noktaları içeriye veya dışarıya iter. Segmentleri artırarak daha detaylı işlemler yapılabilir.

Ripple: Objenin üzerinde merkezleri ortak dairesel dalga efekti oluşturur.

Wave: Düzlemsel dalgalar oluşturmada kullanılır. Deniz veya dalga efekti yapmak için kullanılabilir. 

Extrude: 2 boyutlu çizgileri yükselterek 3 boyutlu objeler haline getiren komuttur. 

SHAPES

2 boyutlu çizim menüsüne sağdaki görselde görüldüğü gibi üstten ikinci sıradaki mavi olan ikondan ulaşabiliriz.Çizgi, çember, dikdörtgen gibi şekilleri seçtikten sonra genellikle top view’dan çizimimizi tamamlıyoruz. Çizme işlemi sağ tık ile bitirilebilir.

Initial type (tek tıklama): Mouse sol ile tıklayarak ilerleriz, ilk tıkladığımız yer ile ikinci tıkladığımız yer arasındaki çizgi geçişi corner tıklıysa köşeli, smooth tıklıysa yumuşak olur.

Drag type (sürükleyerek): Mouse sol tıklayarak ilk yerimizi belirlerken parmağımızı çekmeyerek sürükleriz.

Line çizerken klavye yardımcı yollar:

Shift tuşuna basılı tutarsak düz çizebiliriz.

Çizerken yanlış bir yere tıklarsak backspace tuşu ile işlem geri alınabilir.

I harfine basılı tutarsak yukarı aşağı çizgimizi ilerlerken görebiliriz.

Snaplar açıksa s harfine basıp açıp kapayabiliriz.

Rectangle: Dikdörtgen
Circle: Daire
Elips: Elips
Arc: Yay
Donut: Offset’li daire
Polygon: Çokgen
Star: Yıldız

çizmek için kullanılan komutlardır.

Text: Yazı yazmak için kullanılan komuttur.

EDITABLE POLY

Modifier List’ten seçilen bir komuttur. 

Vertex, Edge, Polygon, Element gibi seçimler dışında;

By vertex: Kutucuğa tik atarsak, tıkladığımız noktaya göre edge, polygon veya border seçebiliriz. Yani eğer edge komutundaysak ve by vertex tikliyse kenar seçilmez nokta olan yerine basarız ona ait kenarları seçer.

Ignore backfacing: Perspektifte bir tarafta seçim yaparken seçim yaptığımız kısmın görünmeyen tarafın noktalarının seçimini engelleriz.

By angle: Sadece polygon seçiminde kullanabilinir. Verilen açı değerinde tıkladığımız polygondan seçim yapar.

Grow: Seçtiğimiz seçimi dışa doğru genişletir, yani bir nokta seçtim grow tıkladığımda ona yakın olan noktaları da seçer.

Shrink: Grow’un yaptığı işlemin tersini yapar.

Ring & loop: Bi kenar seçtikten sonra butonlara tıklayarak paralel kenarları seçeriz.

Not: seçtiğimiz vertex polygon vs alt objelerini transform araçlarıyla hareket ettirebiliriz (move,rotate,scale) 

Attach: Sahnede objemizden ayrı farklı objeleri attach ile birleştirebiliriz. Objemiz seçiliyken Attach ikonuna tıkladıktan sonra attach edeceğimiz diğer objeyi seçeriz. Yanındaki kutucuk ise attach list ile birden fazla objeyi attachlamak için açılan listeden seçebiliriz.

Detach: Attach işleminin tersidir. Objenin herhangi bir kısmını attach ile dışarı alarak farklı uygulamalarda kullanabiliriz.

Create: Aktif hale getirerek bulunduğunuz alt objeye göre eklemeler yapabiliriz. 

Collapse: Seçtiğimiz seçimi orta noktada birleştirir. Mesela iki nokta seçtik, collapse tıkladığımızda bu noktalar ortada birleşir.

Slice plane: İkiye bölmek istediğimiz bir polygonu seçtikten sonra slice plane tıkladığımızda karşımıza sarı renkli bir plan çıkar, bu plan gizmosunu transform araçlarıyla hareket ettirebiliriz. İstediğimiz konuma getirdikten sonra silece’a tıklarız. Sarı planın geçtiği yerlere yeni segmentler eklenir. Bunu istediğimiz kadar tekrarlar ve yeni yüzeyler oluştururuz.

Split: Bu kutucuk işaretli ise objemizi kesmiş oluruz.

Reset plane: Tıkladığımızda transform araçlarıyla değiştirdiğimiz sarı plan eski durumuna döner.

Quick slice: Aynı işlemi bu butonla yapabiliriz. Aktif hale getirdiğinizde objemizin üzerine geliriz ekleme yapmak istediğiniz yeri seçersiniz bir çizgi oluşur. Mouse ile çizgiyi devam ettirir ve sol klik yaparız.

Cut: Bu araç ile serbest bir şekilde bir noktadan diğer bir noktaya segment ekleyebiliriz. Mesela objenin ortasına ekleme yapacaksak snap midpoint seçiliyken yaparız.

Tesellate: seçtiğimiz polygon yüzeyleri eşit parçalara böler. Yanındaki kutucuğa tıklayarak edge ve face olarak iki alternatifle yapabilirsiniz. 

MSsmooth: Seçili bölgedeki polygon yüzeylere daha yumuşak bir görünüm verir. 

Make planer: Birbiri ile aynı hizada olmayan noktaları düzlemleştirir.

View align & grid align: Seçimi grid veya görünüşe göre hizalar.

Hide selection: Seçimi gizler.

Unhide all: Gizlenmiş bölgelerini tekrar görünür hale getirir.

Hide unselection: Seçili olmayan bölgeleri gizler.

BOOLEAN

Boolean ile bir objeden diğer bir obje çıkarılabilir. Sadece çıkarma işlemi değil birleştirme kesişim yerlerini alma işlemleri de yapılabilir. Boolean ile bir objeden diğer bir obje çıkarılabilir. Sadece çıkarma işlemi değil birleştirme kesişim yerlerini alma işlemleri de yapabilir. Yukardaki örnekte kutudan silindirin olduğu kısım kadar bir parça çıkarmak için önce kutu seçilir pick operand B tıklanır ve sonra silindir seçilir. Bu diğer işlemler için de aynıdır (kesişme, birleştirme gibi) Bu diğer işlemler için de aynıdır (kesişme, birleştirme gibi)

Parameters menüsünün altındaki operation bölümünde subraction (A-B) işaretli olduğu için çıkarma işlemi yaptı. İlk seçtiğimiz obje A  ikinci seçtiğimiz obje B olarak adlandırılır. Kutu seçili iken subraction (B-A) işaretli olsaydı aşağıdaki örnekte gördüğünüz gibi tam tersi olurdu.

Union işaretlendiğinde birleştirir.
Intersection işaretlendiğinde kesişim yerini almış oluruz.
Cut işaretlendiğinde kesme islemi yapar. Bu kesme işlemini segmentleri görme moduna çevirerek görebiliriz edged face (f4) ile.
Refine: işaretli iken sadece segmentini ekler.
Split: o bölgeyi keser ayırır. (edit poly aracı ile polygon modunda seçeriz ve move ile ayırırz)

Remove inside: kesilen yeri kaldırır.
Remove outside: inside işleminin tam tersi.

LOFT

Evet loft ile çalışabilmemiz için, öncelikle çizgilerimizi hazırlamalıyız. Loft komutu çizgi (path) üzerinde diğer iki boyutlu nesneleri üç boyut haline getiriyor.